CHẤP NHẬN MẤT HẾT ĐỂ ĐƯỢC TẤT CẢ
- Details
- Category: 3. Sống & Chia Sẻ Lời Chúa
Trong lịch sử cứu độ, không có lời mời gọi nào triệt để và đầy thách thức hơn lời của Chúa Giêsu: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo” (Lc 9: 23). Làm môn đệ Chúa không phải là danh hiệu ở đời, nhưng là hành trình chọn lựa giữa con đường của thế gian và con đường của thập giá.
- Từ bỏ chính mình
“Từ bỏ chính mình” không phải là tự phủ nhận giá trị bản thân, mà là dứt bỏ cái tôi ích kỷ, cái tôi luôn muốn áp đặt ý riêng và lợi ích của mình lên trên ý muốn Thiên Chúa. Thánh Augustinô nói: “Khi gạt Chúa ra khỏi cuộc sống và yêu bản thân, bạn cũng đã rời xa chính mình. Và giờ đây, bạn coi trọng những thứ bên ngoài hơn chính mình…Trước tiên, hãy thoát khỏi những thứ bên ngoài để trở về với chính mình, rồi sau đó hãy trao lại chính mình cho Đấng đã tạo ra bạn...Đó chính là điều các thánh tử đạo đã làm. Các ngài chẳng màng đến những điều bên ngoài; các ngài khinh miệt tất cả. Các ngài không còn yêu chính mình nữa. Các ngài vội vã tìm đến Đấng mà nhờ đó các ngài có thể được tái tạo, có thể sống lại nơi Ngài, có thể ở lại nơi Ngài.. Đó chính là ý nghĩa của việc từ bỏ chính mình.” [1]
Từ bỏ chính mình không phải là đánh mất bản thân, nhưng là hành trình thanh luyện cái tôi lệch lạc, cái tôi bị chi phối bởi tham vọng, kiêu ngạo, ham mê, giận dữ, ganh ghét, để trở về với căn tính đích thực mà Thiên Chúa tạo dựng. Khi dám buông bỏ những ảo tưởng về bản thân và thôi tìm kiếm sự công nhận của người đời, chúng ta khám phá ra con người thật của mình, là hình ảnh phản chiếu tình yêu và sự thiện hảo của Đấng Tạo Hóa. Từ bỏ chính mình vì thế không phải là mất mát, mà là trở về với nguồn sống sâu thẳm, trở nên giống Thiên Chúa trong tình yêu và khiêm hạ phục vụ.
- Vác thập giá hằng ngày
“Vác thập giá mình hằng ngày” là lời mời gọi sống một cách cụ thể đức tin trong từng biến cố đời thường. Thập giá không chỉ là những khổ đau lớn lao, mà còn là những hy sinh nhỏ bé, những phiền toái, những giới hạn của bản thân hay sự bất công ta phải chịu, tất cả được đón nhận vì tình yêu dành cho Chúa Kitô.
Thánh Tôma Aquinô dạy: “Nếu bạn tìm kiếm sự kiên nhẫn, bạn sẽ không tìm thấy tấm gương nào tốt hơn thập giá. Sự kiên nhẫn vĩ đại thể hiện qua hai cách: hoặc khi người ta kiên nhẫn chịu đựng nhiều đau khổ, hoặc khi người ta chịu đựng những điều mà người ta có thể tránh được nhưng lại bằng lòng chấp nhận, không muốn tránh. Chúa Kitô đã gánh chịu nhiều đau khổ trên thập giá, và Ngài đã gánh chịu một cách kiên nhẫn, bởi vì khi chịu đau khổ, Ngài không hề đe dọa; Ngài bị dẫn đi như con chiên bị dẫn đến lò sát sinh mà Ngài không hề mở miệng.”
Đức Giáo Hoàng Phanxicô khẳng định chính trên thập giá mà “Chúa Giêsu mang trên mình những vết thương của nhân loại, cả cái chết, và tình yêu của Thiên Chúa đã tưới mát những sa mạc của chúng ta, Ngài đã soi sáng bóng tối của chúng ta. Nhờ Đấng bị bỏ rơi trên thập giá, sẽ không còn ai phải cô đơn trong bóng tối của sự chết nữa.” [2]
Vác thập giá hằng ngày là kiên trì trong cám dỗ, nhẫn nại trong đau khổ, dịu dàng trong lời nói, và tha thứ mọi điều bất công. Người vác thập giá mình hằng ngày là người không bao giờ sống cho chính mình, nhưng sống cho Đấng đã chết và sống lại vì mình. Đức Giáo Hoàng Phanxicô cảnh báo về một thứ văn hóa an nhàn khiến con người sợ thập giá: “Nền văn hóa an nhàn khiến chúng ta chỉ nghĩ đến bản thân, khiến chúng ta vô cảm trước tiếng kêu than của người khác, khiến chúng ta sống trong những bong bóng xà phòng, dù đẹp đẽ đến đâu, cũng chỉ là phù du; chúng chỉ mang lại một ảo tưởng phù du và trống rỗng, dẫn đến sự thờ ơ với người khác. Chúng ta đã quen với nỗi đau khổ của người khác: nó không ảnh hưởng đến tôi; nó không liên quan đến tôi; nó không phải là việc của tôi!” (Bài giảng tại Lampedusa , ngày 8 tháng 7 năm 2013). Chỉ qua thập giá, chúng ta mới có thể biến đau khổ thành cơ hội gặp gỡ Chúa Giêsu. Vác thập giá hằng ngày là từ chối đồng lõa với thói ích kỷ nhưng cùng bước đi với Chúa Kitô trong sự phục vụ.
- Nghịch lý cứu độ: mất để được
Chúa Giêsu nói: “Ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy” (Lc 9: 24). Người bám víu vào danh vọng, an toàn hay của cải sẽ đánh mất linh hồn, mất sự sống vĩnh cửu. Chúa Giêsu cảnh báo: “Ai xấu hổ vì tôi và những lời của tôi, thì Con Người cũng sẽ xấu hổ vì kẻ ấy, khi Ngài ngự đến trong vinh quang của mình, của Chúa Cha và các thánh thiên thần” (Lc 9: 26). Môn đệ Chúa không thể thỏa hiệp với tinh thần thế gian, nhưng phải can đảm tuyên xưng Chúa Kitô giữa đời. Vì ai “liều mất mạng sống mình” vì Chúa thì lại tìm được chính mình trong Ngài.
Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu diễn tả điều ấy bằng cách sống tinh thần “con đường nhỏ bé”, yêu thương và hy sinh trong từng việc nhỏ bé. “Sự thánh thiện không nằm ở việc thực hiện những hành động này nọ; mà là sẵn sàng từ trong tâm hồn trở nên nhỏ bé và khiêm nhường trong vòng tay Chúa, thừa nhận sự yếu đuối của chính mình và tin tưởng vào lòng nhân từ của Ngài đến mức can đảm.” [3]
Con người luôn khao khát được yêu và được thấu hiểu trong yêu thương, nhưng mọi tình yêu nhân loại đều giới hạn và mong manh. Dù cố gắng yêu hết lòng, người ta vẫn không thể chạm đến chiều sâu của Tình Yêu đích thực. Chỉ nơi Chúa Kitô, Tình Yêu mới được tỏ lộ trọn vẹn và viên mãn; chỉ Ngài mới thật sự thấu hiểu và đáp trả tình yêu chúng ta, như thánh nữ khẳng định: “Chỉ có một Đấng có khả năng thấu hiểu tình yêu; đó là Chúa Giêsu; chỉ mình Ngài mới có thể ban lại cho chúng ta nhiều hơn vô hạn những gì chúng ta có thể dâng hiến cho Ngài.” [4] Chính trong việc dám trao phó đời mình cho Chúa Kitô, con người mới tìm thấy sự sống đích thực.
- Thiên Chúa bênh đỡ chúng ta
Trong thư Rôma, sau lời mời gọi vác thập giá, Thánh Phaolô công bố niềm xác tín tuyệt đối về tình yêu Thiên Chúa, tình yêu biến thập giá thành chiến thắng: “Nếu Thiên Chúa bênh đỡ chúng ta, ai còn chống lại được?” (Rm 8,31). Niềm xác tín này dựa trên bằng chứng cao cả nhất: “Đến như chính Con Một, Thiên Chúa cũng chẳng tiếc, nhưng đã trao nộp vì hết thảy chúng ta” (Rm 8,32). Nếu Thiên Chúa đã ban điều quý nhất là Con của Ngài, thì chắc chắn Ngài cũng ban mọi ơn khác cần cho phần rỗi chúng ta. Thánh Phaolô liệt kê những thử thách có thể làm ta chao đảo: “Gian truân, khốn khổ, đói rách, hiểm nguy, bắt bớ, gươm giáo” (Rm 8,35). Nhưng tất cả những điều ấy không thể tách chúng ta khỏi Đức Kitô: “Trong mọi thử thách ấy, chúng ta toàn thắng nhờ Đấng đã yêu mến chúng ta” (Rm 8,37).
Toàn thắng không có nghĩa là thoát khỏi khổ đau, mà là biến khổ đau thành con đường hiệp thông sâu xa hơn với Chúa. Thánh Phaolô khẳng định: “Cho dầu sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương, hiện tại hay tương lai... không gì tách được chúng ta khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Chúa Kitô Giêsu” (Rm 8: 38-39).
Chính niềm xác tín này giúp ta biến việc vác thập giá thành một hành vi của tự do và niềm vui, vì biết rằng ngay cả khi liều mất mạng sống đời này, ta vẫn được giữ sự sống đời đời trong vòng tay Tình Yêu vĩnh cửu của Thiên Chúa.
Sức mạnh của đức tin và “niềm trông cậy nơi Chúa” được thể hiện sáng rõ trong câu chuyện người mẹ và bảy người con tử đạo dưới thời vua Antiôkhô, là chứng tá sống động cho lời Chúa Giêsu: “Ai liều mất mạng sống mình vì tôi, thì sẽ cứu được mạng sống ấy” (Lc 9: 24).
Người mẹ đã chứng kiến bảy người con lần lượt chịu chết, nhưng “vẫn can đảm chịu đựng nhờ niềm trông cậy bà đặt nơi Chúa” (2 Mcb 7: 20). Tác giả mô tả: “Tuy bà là một người phụ nữ, nhưng lại sôi sục một chí khí nam nhi” (7: 21). Sức mạnh của bà không đến từ thể lực, mà từ đức tin sâu thẳm. Bà đã dạy con mình bài học giáo lý sâu sắc: “Thiên Chúa đã làm nên tất cả từ hư vô, và loài người cũng được tạo thành như vậy” (2 Mcb 7: 28). Nếu Thiên Chúa có quyền năng sáng tạo từ hư vô, Ngài cũng có quyền phục hồi và ban lại sự sống đã mất. Bà khẳng định: “Chính Đấng Tạo Hoá càn khôn đã nắn đúc nên loài người, và đã sáng tạo nguồn gốc muôn loài. Chính Ngài do lòng thương xót, cũng sẽ trả lại cho các con hơi thở và sự sống, bởi vì bây giờ các con trọng Luật Lệ của Ngài hơn bản thân mình” (2 Mcb 7: 23). Niềm tin ấy chính là hạt mầm của đức tin phục sinh Kitô giáo sau này, tin rằng Đấng tạo dựng con người cũng là Đấng làm cho họ phục sinh. Đó là mẫu gương cho mọi Kitô hữu hôm nay. Dù thập giá của chúng ta không phải là gươm giáo, thì những hy sinh vì công lý, sự thật và lòng trung tín, dù có phải từ bỏ tiện nghi để sống cho các giá trị đó của Tin Mừng, vẫn là một hình thức tử đạo thầm lặng.
Đường thập giá không phải là lối đi của thất bại, mà là hành trình dẫn đến vinh quang phục sinh. Người môn đệ Chúa Giêsu được mời gọi từ bỏ cái tôi, vác thập giá mỗi ngày trong tin yêu, và tin chắc rằng không gì có thể tách ta khỏi tình yêu Thiên Chúa.
Nguyện xin Chúa Kitô chịu đóng đinh và phục sinh ban cho chúng ta lòng can đảm để trung thành bước theo Ngài, biết hy sinh trong niềm vui và tin tưởng rằng chỉ nơi thập giá, ta mới gặp được vinh quang phục sinh, vì “trong mọi thử thách ấy, chúng ta toàn thắng nhờ Đấng đã yêu mến chúng ta” (Rm 8: 37).
Phêrô Phạm Văn Trung
[1] https://www.reddit.com/r/Catholicism/comments/gc3tqa/st_augustine_on_the_denial_of_self/
[4] https://www.littleflower.org/st-therese/st-therese-quotes/