THÁNH PHÊRÔ VÀ PHAOLÔ, TÔNG ĐỒ

Details
Category: 3. Sống & Chia Sẻ Lời Chúa
  1. Bối cảnh Kinh Thánh

Lễ hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô là lễ nổi bật nhất trong số tất cả các lễ mừng kính các thánh tông đồ. Đây là lễ mừng dành chung cho hai ngài, tuy nhiên trong hành trình rao giảng Tin Mừng, vẫn có một bất đồng mục vụ giữa hai vị: “Nhưng khi ông Kêpha đến Antiôkia, tôi đã cự lại ông ngay trước mặt, vì ông đã làm điều đáng trách. Thật vậy, ông thường dùng bữa với những người gốc dân ngoại trước khi có những người của ông Giacôbê đến; nhưng khi những người này đến, ông lại tránh né và tự tách ra, vì sợ những người được cắt bì” (Gal 2:11-14).

Cùng với người anh trai là Anrê, Simon – còn gọi là Phêrô – thuộc nhóm môn đệ gần gũi với Chúa Giêsu. Ông đã từ bỏ công việc của mình – đánh cá trên Hồ Galilê – để đi chài lưới người. Ông đã nhận được một lời hứa đặc biệt từ Chúa Giêsu: “Anh là Phêrô, nghĩa là Tảng Đá, trên tảng đá này, Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy” (Mt 16:18-19).

Phaolô từng là kẻ thù gay gắt và bắt bớ các Kitô hữu, nhưng sau khi gặp Chúa Kitô gần Đamát, ông bắt đầu công bố sứ điệp của Chúa Kitô. Ông trở thành tông đồ của dân ngoại trên khắp các vùng đất của Đế chế La Mã.

  1. Lịch sử

Ngay từ đầu, Phêrô và Phaolô đã được tôn kính cùng nhau. Sách Công vụ Tông đồ đã trình bày hoạt động của hai ngài một cách song song:

  • Phêrô chiếm phần đầu của Công vụ – sứ mệnh ở Giêrusalem và giữa những người Do Thái: “Bấy giờ, ông Phêrô đứng chung với Nhóm Mười Một lớn tiếng nói với họ rằng: Thưa anh em miền Giuđê và tất cả những người đang cư ngụ tại Giêrusalem, xin biết cho điều này, và lắng nghe những lời tôi nói đây” (Công vụ 2: 8).
  • Phaolô trở thành người đại diện chính trong sứ mệnh truyền giáo cho dân ngoại: “Ông Phaolô và ông Banaba mạnh dạn lên tiếng: Anh em phải là những người đầu tiên được nghe công bố lời Thiên Chúa, nhưng vì anh em khước từ lời ấy, và tự coi mình không xứng đáng hưởng sự sống đời đời, thì đây chúng tôi quay về phía dân ngoại. Vì Chúa truyền cho chúng tôi thế này: Ta sẽ đặt ngươi làm ánh sáng muôn dân, đểngươi đem ơn cứu độ đến tận cùng cõi đất. Nghe thế, dân ngoại vui mừng tôn vinh lời Chúa, và tất cả những người đã được Thiên Chúa định cho hưởng sự sống đời đời, đều tin theo. Lời Chúa lan tràn khắp miền ấy” (Cv 13: 46).

Theo truyền thống, cả hai đều chết ở Rôma trong cuộc đàn áp của Hoàng đế Nêrô (năm 54-68 sau Công nguyên): thánh Phêrô bị đóng đinh và thánh Phaolô bị chém đầu. Lễ tưởng niệm của hai ngài được tổ chức vào ngày 29 tháng 6. Ban đầu, vào ngày này đã diễn ra ba lễ phụng vụ:

  • để tôn vinh Thánh Phêrô tại Nhà thờ Thánh Phêrô ở Vatican
  • để vinh danh Thánh Phaolô tại Nhà thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành (trên đường đến Ostia)
  • lễ chung tại Via Appia – nơi di hài của hai ngài được chuyển đến tạm thời trong thời kỳ đàn áp của hoàng đế Valêrianô vào thế kỷ thứ 3.

Vào khoảng thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 6, lễ Thánh Phêrô và Phaolô lan rộng ra ngoài Rôma, đầu tiên là ở phương Tây và sau đó là ở phương Đông.

  1. Lễ mừng Phụng vụ

Trong phụng vụ của Hội Thánh, lễ Thánh Phêrô và Phaolô có kinh tiền tụng riêng nói về những lần hai thánh tông đồ được sai đi:

“Lạy Chúa là Cha chí thánh là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi, mọi lúc, thật là chính đáng phải đạo và sinh ơn cứu độ cho chúng con. Hôm nay, Chúa cho chúng con được vui mừng trong ngày lễ trọng kính hai thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô. Chúa đã sắp đặt để thánh Phêrô là người đầu tiên tuyên xưng đức tin, thánh Phaolô là người làm sáng tỏ đức tin, thánh Phêrô thiết lập Hội Thánh tiên khởi cho người Israel, thánh Phaolô là thầy giảng dạy muôn dân. Như vậy, các ngài đã dùng đường lối khác biệt để quy tụ một gia đình duy nhất cho Chúa Kitô, nên các ngài đáng được thế giới ngưỡng mộ và được lãnh nhận cùng một triều thiên vinh quang.”

  1. Suy niệm

Như Thánh Augustinô đã nói: “Có một ngày cho cuộc khổ nạn của hai tông đồ. Nhưng cả hai vị này cũng là một; mặc dù họ chịu đau khổ vào những ngày khác nhau, họ vẫn là một. Phêrô đi trước, Phaolô theo sau. Chúng ta đang cử hành một ngày lễ, được máu của các tông đồ thánh hiến cho chúng ta. Chúng ta hãy yêu mến đức tin của các ngài, cuộc sống của các ngài, công việc của các ngài, sự đau khổ của các ngài, lời tuyên xưng đức tin của các ngài, lời rao giảng của các ngài” (Bài giảng 295, 1-2, 4, 7-8; PL 38, 1348-1352).

Thánh Phêrô và Phaolô là hai người trong một người, nhưng có lẽ đúng hơn khi nói rằng hai vị là hai con người mang trong mình cùng một mục đích duy nhất, với sức mạnh kết hợp tâm trí, thể xác và tiếng nói. Mặc dù mọi người có xu hướng nghĩ và nói một cách thông thường rằng hai người tốt hơn một người, nhưng Thiên Chúa có một cung cách riêng để kết hợp bạn hữu của mình với Ngài và với nhau.

Mặc dù Thánh Phêrô và Phaolô không tử đạo cùng một ngày, nhưng hai ngài đã sống và chết như hai con người khổng lồ song sinh cho một Giáo hội duy nhất và cùng chia sẻ một ngày lễ, phù hợp với tình bạn và sự dẫn dắt của các ngài. Thật tuyệt vời khi hai vị thánh đầy sức mạnh này cùng chia sẻ một ngày lễ, mãi mãi sánh vai bên nhau như anh em trong lòng nhiệt thành của các ngài đối với Thiên Chúa Cha.

Sự bất ngờ và đảo ngược thường theo sau những người bước theo Chúa Giêsu. Có một chút gì đó như ngọn lửa của một chàng trai trẻ trong bộ xương già nua của Phêrô, và một chút gì đó khôn ngoan của người già trong sức sống trẻ trung của Phaolô. Cùng nhau, hai ngài là hiện thân và sự cân bằng giữa sự mạnh mẽ của một nhà trí thức đích thực và sự chân chất một người lao động nặng nhọc đầy ương ngạnh, điều này đôi khi đẩy họ đến chỗ hành động hơi quá đà, sai lầm và tình yêu.

Khi Phêrô gặp Chúa Giêsu trên bờ biển, Chúa Giêsu yêu cầu ông theo Ngài, chỉ đi theo Ngài mà thôi. Khi Phêrô nhìn thấy Chúa Kitô đi trên mặt nước, ông đã nhảy qua mạn thuyền để đi cùng Ngài, nhưng rồi lại chìm như một tảng đá. Phêrô từ chối để Chúa Giêsu rửa chân cho mình nhưng sau đó lại yêu cầu Ngài rửa cả tay và đầu cho mình. Phêrô đã dùng thanh kiếm của mình trong vườn như một anh hùng, nhưng như một kẻ ngốc, ông đã chém một người hầu thay vì một người lính. Trong bữa tối, Phêrô đã thề sẽ trung thành đến giọt máu cuối cùng; sau bữa tối, ông đã thề ba lần rằng ông không biết người bạn của mình. Sau đó, khi được hỏi ba lần rằng ông có yêu Chúa của mình không, ông đã đau khổ run rẩy mỗi lần phải trả lời – nhưng nhờ đó, ông đã được chuyển từ việc chăn dắt chiên con sang chăn dắt chiên mẹ, đảm nhận một sứ vụ lớn lao là chăn dắt trọn vẹn đoàn chiên, được chính Đấng Chăn Chiên Nhân Lành giao phó.

Phaolô theo đuổi một con đường gây sửng sốt tương tự. Khi còn mang tên gọi là Saulô, ông sẵn sàng hạ gục những Kitô hữu, nhưng khi đã bị Chúa Kitô đánh bại và trỗi dậy mang tên gọi Phaolô, ông sẵn sàng dồn hết sức mạnh của lòng căm thù và sự ngược đãi trước đó vào tình yêu và lòng tận tụy. Khi xưa ông đã hành xử như một rabbi – giáo sĩ Do Thái chân chính – để rồi bây giờ trở thành một tư tế đích thực, giải quyết các cuộc cãi vã và thiết lập một nền thần học vững chắc như đá góc tường. Phaolô đã thành lập nhiều giáo hội hiệp nhất trong một Giáo hội duy nhất, và có vẻ trớ trêu khi một người may lều như ông lại phải sống ngoài lều để truyền bá Tin Mừng. Phaolô đã mất đầu khi chết, và đôi khi ông cũng mất bình tĩnh khi còn sống, xua đuổi ma quỷ bằng sức mạnh đầy giận dữ, thậm chí khiển trách vị giáo hoàng của mình trong vụ việc nổi tiếng ở Antiôkia, cho thấy mối tương quan như ruột thịt của những người đồng chí cùng chiến hào. Phaolô đã mạnh dạn gắn chặt trái tim và đầu óc của người Do Thái và người ngoại bang vào Chúa Kitô – với cái giá là chịu mất cái đầu của chính mình, nhưng không bao giờ là chịu mất trái tim bền bỉ của mình.

Phêrô được gọi là Người Đánh Cá người, nhưng ông lại bị treo ngược trên cây thập giá điên rồ của mình như một con cá. Phaolô là một thủ lĩnh trong số các tông đồ, nhưng ông chưa bao giờ biết Chúa Kitô bằng xương bằng thịt, và để bảo toàn mạng sống, ông bị treo lơ lửng “trong một cái thúng rồi thòng qua cửa sổ dọc theo tường thành” như một mớ quần áo đem đi giặt (2 Cr 11: 33).

Trong mọi cuộc phiêu lưu của mình, Phêrô và Phaolô đã sống một cách say mê dù bấp bênh giữa trời và đất, phụ thuộc vào Đấng mà họ biết là Con Thiên Chúa hằng sống, họ biết điều đó bằng một trực giác kỳ lạ – đó là đức tin. Những vĩ nhân thường được miêu tả có một con phượng hoàng giang cánh đậu trên vai và những nhà chinh phục vĩ đại thường cưỡi một con chiến mã oai hùng. Vị Giáo Hoàng đầu tiên lại được miêu tả với một chú gà trống gáy vang bên tai trong bình minh, trong khi vị tông đồ các dân ngoại lại được miêu tả đang ngã ngựa trên đường đến Đamát.

Phêrô và Phaolô đã học được rằng Đấng Mêsia đến không phải để mang lại hòa bình, mà là gươm giáo, và rằng trở thành môn đệ của Chúa Giêsu Kitô không phải để tạo ra uy thế lớn lao trên thế gian – nhưng để đạt được giá trị vĩnh cửu trên thiên đàng. Bước theo Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, chưa bao giờ là một nhiệm vụ đơn giản, thậm chí còn phi lý, thì đối với bạn bè của Ngài lại càng là như vậy. Đối với bất cứ con người thực tế nào, việc bám chặt vào một người đã hứa sẽ ban thịt và máu của mình làm thức ăn và thức uống để thế gian được sống thì không đem lại lợi ích thực tế nào. Tuy nhiên, Phêrô và Phaolô đã bám chặt vào Đấng ấy, để cứu độ nhân loại.

Đây là loại đề nghị bất hợp lý mà Chúa Kitô thách thức các môn đệ của Ngài phải tin, và Phêrô và Phaolô có vẻ như ngốc nghếch trước con mắt loài người, nhưng lại tỏa sáng vì đã đáp ứng các thách thức của thầy mình một cách thỏa đáng để cùng nhau trở thành những tông đồ hàng đầu. Cùng với nhau, hai ngài hiểu rằng đôi khi Chúa Kitô yêu cầu chúng ta hành động ngược lại những gì dường như hợp với lý trí con người chỉ để tin tưởng vào một lý trí cao vời hơn. Đối với nhiều người, đây là một mệnh lệnh đáng sợ, nhưng Phêrô đã sẵn sàng đi trên mặt nước nguy hiểm, miễn là được đi cùng Chúa của mình, và Phaolô đã sẵn sàng đi khắp cùng thế giới mà ngài biết, để rao truyền Tin Mừng bình an của Chúa Kitô, dù phải chịu đựng bao gian lao khó nhọc, miễn là được nghỉ ngơi cùng Chúa của mình.

Phêrô và Phaolô là những trụ cột nâng đỡ cánh cửa của Giáo hội, và một trụ cột luôn phải có một người bạn đồng hành. Hai ngài đã cùng nhau tin tưởng vững bền vào Chúa Kitô, những tín hữu ngày nay cũng cần cùng nhau cử hành ngày lễ của hai ngài trong một lễ chung. Hai Thánh Tông Đồ đã chia sẻ cuộc sống của mình để loan truyền Đức tin, và vì vậy, cho đến ngày nay, hai ngài cũng chia sẻ Đức Tin đó trong vinh quang của các Ngài, đó là canh giữ cánh cổng mở vào cuộc sống vĩnh cửu.

Phêrô Phạm Văn Trung biên tập

Nguồn https://www.catholic.com