- Details
-
Category: 2. Cảm Nghiệm Sống Lời Chúa
Suy niệm và sống Phúc Âm Mt 25: 31-46
Thánh sử Mátthêu, khi diễn tả về ngày cánh chung và cảnh Chúa phán xét muôn dân thiên hạ, đã cho chúng ta những suy nghĩ về số phận đời đời của chính mình. Phần thưởng hay hình phạt mà mình sẽ lãnh chịu tùy thuộc thái độ chúng ta đón tiếp và đối xử với anh chị em mình như thế nào. (Mt 25:31-46)
Là những Kitô hữu, chắc chắn chúng ta không nghĩ đến việc mang theo tiền, vàng bạc, nữ trang, kim cương, đá quý, xe hơi, du thuyền, phi cơ hay nhà cửa. Chúng ta cũng không nghĩ đến sẽ mang theo bằng cấp, học vỵ, huân chương, và địa vị mà chúng ta có trên dương thế. Những thứ này chúng ta phải bỏ lại tất cả trước ngưỡng cửa đời đời. Cái mà có thể mang theo là công và tội.
Thưởng hay phạt tùy vào công tội khi còn sống. Chúa chúng ta dù nhân từ, xót thương vô biên, nhưng cũng công bằng tuyệt đối. Bất cứ ai hễ có công thì Ngài thưởng, mà có tội thì Ngài phạt. Nhưng làm sao mà biết được công hay tội, phúc hay họa? Để trả lời câu hỏi này, Thánh Sử đã viết: Đức Vua (Chúa Giêsu) đã nói với những người được chúc phúc: “Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đã thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi đến hỏi han.” (25:35-36) Và điều khiến chúng ta ngạc nhiên không ít khi nghe Chúa nói: “Mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy.” (25:40)
Như vậy, đây là một bản án đem lại cho chúng ta niềm an ủi và sự tin tưởng. Vì để được thưởng, Chúa không đòi chúng ta phải làm những gì quá sức, không vượt quá khả năng, và cũng không cần nhiều tài năng, vốn liếng hay hiểu biết. Ngài chỉ cần chúng ta có trái tim nhân ái để mở rộng lòng mình trước những người đau khổ, nghèo đói, vất vả, túng thiếu, những người bị ức hiếp, và bị đối xử bất công trong xã hội. Những người mà Chúa gọi là những anh chị em “nhỏ bé nhất” của Ngài. Họ không thiếu và đang ở chung quanh chúng ta, có khi ngay trong gia đình chúng ta.
Ngoài những bạn bè là các người đói khát, bơ vơ khách lạ, rách rưới trần truồng, đau yếu, tù tội, Chúa còn có thêm những bạn hữu bệnh tật về tâm lý, tâm thần, những người bị xã hội coi khinh, ruồng bỏ, hất hủi, cô đơn, bị miệt thị và lợi dụng, những người đang bị dằn vặt, phân vân tìm đường hoán cải quá khứ. Họ rất cần những lời cầu nguyện, khích lệ, chia sẻ, và sự quan tâm lo lắng, săn sóc, lắng nghe của chúng ta. Họ đang đói khát nụ cười, thèm được một lời an ủi, một cử chỉ âu yếm, một bàn tay xoa dịu, một ánh mắt cảm thông, và một vòng tay mở rộng của chúng ta. Họ chính là những anh chị em bé nhỏ thầm lặng của Chúa. Họ cũng có mặt trong cuộc đời chúng ta, đôi khi lại chính là ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, và bạn hữu của chúng ta.
Mới đây, tôi đã ghé thăm một vị ân nhân đang mòn mỏi trên giường bệnh. Bà là một người mà chúng tôi rất mến mộ, rất yêu kính. Nhưng câu chuyện đã xảy ra giữa anh chị em trong gia đình bà làm tôi phải suy nghĩ. Trong 5 người con bà, tất cả đều thành đạt, tất cả đều được bà yêu thương, nhưng chỉ duy nhất một người con gái là gần gũi, chăm nom thuốc thang cho bà và luôn có mặt bên bà dù ở nhà hay trong bệnh viện. Với tôi, ngoài những đau đớn do bệnh tật, bà là một người chị em nhỏ bé của Chúa đang bị đối xử tệ bạc, bị bỏ rơi cô đơn, bị quên lãng ngay chính trong nhà và bởi những người con của bà.
“Lạy Chúa, có bao giờ chúng con thấy Chúa đói mà cho ăn, khát mà cho uống; có bao giờ chúng con thấy Chúa là lữ khách mà tiếp rước, mình trần mà cho mặc; có khi nào chúng con thấy Chúa yếu đau hay bị tù đày mà chúng con đến viếng Chúa đâu?” (25:37-39). Nếu chúng ta có hỏi Chúa câu hỏi này hôm nay, thì Ngài cũng sẽ nói với chúng ta như đã trả lời những người đã hỏi Ngài: “Những gì các con đã làm cho một trong các anh em bé mọn nhất của Ta đây là các con đã làm cho chính Ta.” (25:40)
“Làm mọi việc nhỏ bé với tình yêu lớn lao” (St. Teresa Calcutta). Cho người khát một ly nước, đón tiếp một lữ hành trong lúc sa cơ, chia sẻ một tấm áo với người rách rưới, một bát cơm với kẻ đói khổ, thăm hỏi một bệnh nhân, và an ủi một người đang gặp thử thách, vô vọng… những việc nhỏ, nhưng với tình yêu Thiên Chúa, nó sẽ trở thành lớn lao trước mặt Ngài. Ngài sẽ coi đó như là làm cho chính Ngài.
Hy vọng rằng sau này khi đối diện với Chúa trước tòa phán xét, chúng ta cũng được nghe lời Ngài âu yếm nói với chúng ta: “Hãy đến, hỡi những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy lãnh lấy phần gia nghiệp là Nước Trời đã chuẩn bị cho các ngươi từ khi tạo dựng vũ trụ.” (25:34)
Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
- Details
-
Category: 2. Cảm Nghiệm Sống Lời Chúa
“Xin tha nợ chúng tôi như chúng tôi cũng tha kẻ có nợ chúng tôi” (Mátthêu 6:12). Người Công Giáo ai ai cũng đều thuộc lòng lời cầu này. Hơn thế nữa còn biết nó phát xuất từ Kinh Lạy Cha, một kinh nguyện duy nhất mà chính Chúa Giêsu đã dạy khi các môn đệ xin Ngài dạy họ cầu nguyện.
Lời cầu vừa mang tính cách tự thú, vừa mang tính cách thực hành. Tự thú mình là tội nhân trước mặt Thiên Chúa, để kêu cầu xin ơn tha thứ: “Xin tha nợ chúng tôi”. Thực hành lòng quảng đại và trắc ấn đối với những người làm mất lòng mình: “Như chúng tôi cũng tha kẻ có nợ chúng tôi”. Thoạt nghe lời cầu thì không có gì mấy khó khăn, vì ai mà không có tội, và tha thứ cho một ai đó cũng không ngoài khả năng của con người. Nhưng nếu để tâm suy nghĩ thì lời cầu này là một phản ảnh công bằng về đức ái hết sức quan trọng, thực hành nó không dễ dàng. Và chính vì vậy mà Chúa Giêsu đã dạy chúng ta phải cầu nguyện.
Trước hết, có mấy ai trong chúng ta nhận mình có tội! Nhiều tội nhân và cũng có thể là chính chúng ta khi đứng trước một lỗi lầm, phản ứng đầu tiên là chối bỏ. Khi không còn chối được nữa thì đổ thừa cho người này, người khác, hoặc những lý do khiến chúng ta phải hành động như vậy.
Để hiểu được thế nào là nhận mình có tội, và thế nào là tha cho mình cũng như tha cho người khác, chúng ta cần nhớ lại dụ ngôn hai con nợ trong Phúc Âm Thánh Mátthêu (18: 21-35). Theo Tin Mừng kể lại, có lẽ lúc bấy giờ ông Phêrô nghĩ mình là người rộng lượng, quảng đại nên đã hỏi Chúa liệu ông phải tha cho anh em mình bao nhiêu lần khi họ xúc phạm đến ông, “ 7 lần” không? Đối với ông tha 7 lần đã là nhiều rồi. Nhưng câu trả lời của Chúa Giêsu đã khiến chẳng những ông mà chúng ta cũng hết sức bỡ ngỡ: “Bảy mươi lần bẩy” (22). Nhiều như vậy thì nhẫn nại và tha thế nào nổi? Và để ông hiểu lý do, Chúa đã kể cho ông nghe dụ ngôn, đại khái một người mắc nợ nhà vua 10 ngàn nén (yến) vàng (24). Vì không thể nào trả nổi, đã khóc lóc, van xin, nên nhà vua đã tha cho ông. Ngược lại bạn ông chỉ nợ ông có 100 quan tiền, cũng tha thiết xin ông cho khất nợ nhưng ông không tha!
Số tiền nợ của ông và của người bạn ông khác nhau như thế nào? Theo ước tính 10.000 talents (nén hay yến vàng) nếu tính bằng dollar tương đương với tiền lương công nhân của 200.000 năm. Nó bằng 60.000.000 ngày làm, và trị giá 3,48 tỷ đồng. Trong khi đó, bạn của hắn chỉ nợ hắn có 100 denarii (quan) tương đương với 4 tháng lương, và trị giá 5.800 đồng.
“Xin tha nợ chúng tôi”. So sánh sự khác biệt giữa hai món nợ mới hiểu tại sao Chúa Giêsu lại nhắc đến chuyện chúng ta phải xin được tha thứ. Ý thức mình là người có tội, xin và nhận sự tha thứ để hiểu mà cảm thông, tha thứ cho người khác. Đồng thời đưa ra hình ảnh con người tội nhân của chúng ta, cũng như hình ảnh một trái tim cần rộng mở như thế nào.
Nhận mình có tội, đón nhận lòng thương xót của Chúa chính là một tấm gương, một động lực cho chúng ta để tha thứ người khác. Bởi món nợ của chúng ta đối với Chúa thì quá lớn. Từ đó chúng ta phải học lòng rộng rãi của Thiên Chúa khi tha thứ cho mình. Việc làm này rất khó và đòi hỏi nhiều cố gắng. Kinh nghiệm thực tế còn cho thấy rằng, để tha thứ người khác, chúng ta phải học cách Chúa tha thứ để tha cho chính mình trước. Vì trong rất nhiều trường hợp, chúng ta lên án mình nặng nề hơn những người khác, và đối xử hà khắc với mình còn hơn những người khác đối xử với mình. Có lẽ vì thế, việc nhận mình có lỗi và nhận ra lòng thương xót của Chúa là bước đầu để chúng ta biết và học được sự tha thứ. Để tha thứ cho người khác, chúng ta trước hết cũng phải tha cho chính mình.
“Như chúng tôi cũng tha kẻ có nợ chúng tôi”. Tha cho người khác, nhất là những người làm hại mình, những người mình không ưa, không thích là một việc làm không hề dễ. Điều này xem ra khó khăn hơn xin Chúa tha nợ cho mình, mặc dù trong thực tế nhiều lần chúng ta vẫn cho rằng mình không có tội. Mà vì không có tội nên không cần sự tha thứ, và cũng không hiểu được ý nghĩa của hành động tha thứ.
Ngoài ra còn phải tha đến bẩy mươi lần bẩy lại là điều xem ra không thể đối với tính ích kỷ của con người. Thông thường người ta có quan niệm rằng “đàn bà tha nhưng không quên”, nhưng trong thực tế, không phải “đàn bà”, mà cả “đàn ông” cũng vậy. Thử lặp lại một lỗi lầm nào đó nhiều lần với nhau, ta sẽ nhận ra kết quả này. Bởi đó Chúa Giêsu mới nói tha “bẩy mươi lần bẩy”.
“Xin tha nợ chúng tôi như chúng tôi cũng tha kẻ có nợ chúng tôi”. Người có nợ vừa được chủ tha cho một món nợ lớn, nhưng gặp bạn chỉ nợ mình có một món nợ rất nhỏ đã tóm cổ, bỏ tù và đòi không sót một xu. Qua lời nguyện này, Chúa muốn chúng ta biết rằng món nợ mà chúng ta đối với Ngài rất lớn, và sự tha thứ mà Ngài dành cho chúng ta không thể diễn tả nổi. Ngược lại, hành động tha thứ mà chúng ta có đối với anh chị em không là bao nhiêu. Tuy vậy, nó là lý do khiến chúng ta đón nhận sự tha thứ đến từ Thiên Chúa: “Vì nếu các ngươi tha thứ cho nhau, Cha các ngươi trên trời cũng sẽ tha thứ cho các ngươi” (Mátthêu 6:14). Còn “Nếu mỗi người trong các ngươi không hết lòng tha lỗi cho anh em mình, thì Cha ta ở trên trời cũng sẽ xử với các ngươi như vậy” (Mátthêu 18:35).
Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
