Xây Cuộc Đời Trên Đá Vững Chắc Là Thi Hành Ý Chúa

Cuộc sống con người là một chuỗi dài những chọn lựa. Mỗi chọn lựa không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại mà còn quyết định tương lai. Câu chuyện giữa ông Áp-ram, bà Xa-rai và nàng Ha-ga trong bài đọc Sách Sáng Thế là minh chứng sống động cho những hệ lụy kéo dài từ một quyết định không xuất phát từ lòng tin tưởng vững chắc vào kế hoạch của Thiên Chúa. Còn trong bài Tin Mừng, Chúa Giêsu đưa ra một nguyên tắc then chốt cho đời sống người môn đệ: không phải cứ nói “Lạy Chúa! Lạy Chúa!” là đủ, nhưng phải thực sự sống và thi hành ý Chúa thì mới được vào Nước Trời. Nền tảng cuộc đời vững chắc không nằm ở việc tuyên xưng ngoài miệng, mà ở sự vâng phục và thực hành Lời Chúa.

Trở lại với câu chuyện trong sách Sáng Thế, ông Áp-ram là người đã được Thiên Chúa chọn để trở thành tổ phụ của một dân tộc đông đúc như sao trời, như cát biển. Lời hứa ấy đã được Thiên Chúa lập đi lập lại với ông, khẳng định nhiều lần và kèm theo giao ước. Tuy nhiên, lòng người là lòng hay lo âu và nôn nóng. Khi thấy thời gian kéo dài mà lời hứa chưa thành hiện thực, vợ ông là bà Xa-rai đã chọn cách giải quyết theo lối nhân loại: trao người tỳ nữ của mình cho chồng để sinh con. Dù đây là một giải pháp hợp lý theo văn hóa thời đó, nhưng lại không đặt niềm tin hoàn toàn vào kế hoạch và thời điểm của Thiên Chúa. Và kết quả là gì? Là chuỗi đau khổ kéo dài: Ha-ga kiêu căng khi có thai, bà Xa-rai ganh tị và hành hạ, Áp-ram thì lúng túng và thiếu trách nhiệm. Sự bình an tan biến, thay vào đó là xung đột, ghen tuông, trốn chạy và cuối cùng là một dòng dõi sẽ luôn “đối đầu với anh em mình”.

Từ góc độ này, ta thấy rõ rằng khi con người không kiên nhẫn chờ đợi Chúa, mà muốn tự “xây dựng kế hoạch cứu độ” theo lối riêng mình, thì hậu quả luôn là rối ren và xáo trộn. Ha-ga trốn chạy, nhưng Thiên Chúa không bỏ rơi nàng. Sứ thần của Đức Chúa hiện ra, hỏi nàng “Ngươi từ đâu đến và đi đâu?” – một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng sâu xa vô cùng: câu hỏi đánh động lương tâm, giúp con người ý thức mình đang ở đâu trong hành trình ơn gọi và niềm tin. Sứ thần truyền cho Ha-ga hãy trở về, chấp nhận nghịch cảnh, và trong sự vâng phục đó, một lời hứa lớn được ban cho nàng: “Ta sẽ làm cho dòng dõi ngươi ra thật nhiều, đến mức không thể đếm được.” Dù dòng dõi ấy sẽ luôn sống trong mâu thuẫn, nhưng cũng là dấu chỉ cho thấy: Thiên Chúa không bỏ rơi ai, dù là người ở bên lề hay bị đẩy ra ngoài.

Khi đối chiếu với bài Tin Mừng, ta càng hiểu rõ hơn rằng, sống đức tin không chỉ là tuyên bố bằng lời nói hay thể hiện bên ngoài, nhưng chính là thi hành ý muốn của Thiên Chúa. Có người nhân danh Chúa mà trừ quỷ, làm phép lạ, nói tiên tri – những hành vi tôn giáo mạnh mẽ – nhưng lại không được vào Nước Trời, vì không sống đúng với sự thật và lòng ngay chính. Chúa Giêsu tuyên bố thẳng thắn: “Ta không hề biết các ngươi. Xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều gian ác.” Những lời này không nhằm dọa dẫm, nhưng cảnh tỉnh, để người tín hữu xét lại cách sống đạo của mình: tôi đang xây dựng cuộc đời mình trên đá hay trên cát? Tôi theo Chúa bằng việc thực hành Lời Ngài, hay chỉ bằng cảm xúc, hình thức, danh tiếng bên ngoài?

Hình ảnh hai người xây nhà là một dụ ngôn đơn sơ nhưng giàu ý nghĩa. Người khôn là người nghe và đem Lời Chúa ra thực hành – ví như xây nhà trên đá. Khi giông tố đến – biểu tượng của thử thách, khổ đau, nghi ngờ, bệnh tật, phản bội, mất mát – căn nhà ấy vẫn đứng vững. Trong khi đó, người nghe mà không sống theo – ví như xây nhà trên cát – sẽ sụp đổ tan tành. Sự khác biệt không nằm ở chỗ ai được mưa sa hay nước cuốn, vì cả hai đều bị thử thách như nhau, nhưng khác ở nền tảng họ chọn lựa từ đầu: người xây trên đá là người sống với đức tin hành động, người xây trên cát là người có đạo ngoài miệng mà không có trong lòng.

Trong thời đại hôm nay, không thiếu những người rao giảng Lời Chúa, phục vụ Hội Thánh, thậm chí làm việc lớn lao nhân danh Chúa, nhưng lại không sống trong ý Chúa, không yêu sự công chính, không bảo vệ sự thật, không từ bỏ tính ích kỷ, kiêu căng, giả hình. Những căn nhà tưởng như đồ sộ, lộng lẫy, nhưng được xây trên cát mỏng manh của thói giả dối, của nền văn hóa chạy theo hình thức, danh tiếng, quyền lực. Khi bão tố đến – như thử thách của danh lợi, của dư luận, của sự thật bị phơi bày – căn nhà ấy sụp đổ không còn gì. Lời Chúa hôm nay giúp ta tỉnh thức, và mời gọi ta xét lại chính mình: tôi sống đức tin như thế nào? Có khi nào tôi đang nhân danh Chúa mà lại sống ngược với thánh ý Chúa không?

Ngược lại, người xây đời mình trên đá – nghĩa là trên sự vâng phục, trung tín và yêu mến Chúa – thì dù âm thầm hay nhỏ bé, dù không nổi bật, nhưng luôn đứng vững. Có thể họ là những người mẹ âm thầm nuôi dạy con cái trong đức tin, những người cha chân chính làm việc lương thiện giữa một xã hội gian dối, những linh mục sống đời trong sạch và khiêm nhường, những giáo dân không tên tuổi nhưng luôn sống bác ái và trung thành với Chúa. Đó chính là những căn nhà được xây trên nền đá của Lời Chúa và đức ái. Họ không cần kêu lên “Lạy Chúa, Lạy Chúa” cách rình rang, nhưng cuộc sống của họ là một lời tuyên xưng sống động và trung thực nhất.

Bài học của Ha-ga cũng mời gọi ta đừng bao giờ coi thường hay bỏ rơi những con người nhỏ bé, những người tưởng chừng “ngoài cuộc chơi” của ơn gọi lớn lao. Thiên Chúa thấy, nghe, và thấu hiểu tất cả – kể cả nỗi đau của người bị tổn thương, bị loại trừ, bị hành hạ. Khi một người phụ nữ như Ha-ga – thân phận tôi tớ, người ngoại bang, có con ngoài hôn nhân – lại được chính sứ thần Thiên Chúa đến gặp và hứa ban cho dòng dõi đông đúc, ta hiểu rằng ánh mắt của Thiên Chúa không như ánh mắt người đời. Ngài không bị đóng khung bởi thành tích, huy chương hay vẻ ngoài, nhưng nhìn thấu tâm hồn, và luôn mở ra cánh cửa cứu độ cho tất cả.

Giữa thế giới hôm nay đầy lừa dối và bấp bênh, khi nhiều người đang xây cuộc đời mình trên cát của ảo vọng, ảo danh, ảo ảnh truyền thông, người Kitô hữu được mời gọi trở lại với nền đá là Lời Chúa. Chính Lời Chúa là kim chỉ nam hướng dẫn mọi quyết định, là ánh sáng trong đêm tối, là chỗ dựa khi mọi sự khác tan vỡ. Xây nhà trên đá là sống kết hiệp với Chúa bằng cầu nguyện, bằng đức ái, bằng lắng nghe và thi hành Lời Chúa mỗi ngày – dù âm thầm, dù tốn công, dù không ai vỗ tay.

Vì thế, Lời Chúa hôm nay không chỉ là lời cảnh tỉnh nhưng còn là lời mời gọi hy vọng. Chúa không đòi chúng ta làm những phép lạ hay thành công lớn lao, nhưng mời gọi sống trung thực, sống đức tin cụ thể qua việc nhỏ mỗi ngày. Ai sống như thế là đang xây nhà trên đá, là đang tiến bước vào Nước Trời bằng cửa hẹp nhưng chắc chắn. Dù cuộc sống có bao lần mưa sa bão táp, dù có lúc lòng ta cũng mỏi mòn như bà Xa-rai, đau khổ như Ha-ga, hay mơ hồ như đám đông nghe Chúa giảng, ta vẫn được mời gọi bám chặt vào nền đá của đức tin.

Xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta ơn kiên vững để không chạy theo cách giải quyết dễ dãi theo kiểu thế gian, không sống đạo hình thức bề ngoài, không xây nhà cuộc đời mình trên cát của cảm xúc chóng qua hay thói quen hời hợt. Xin cho chúng ta biết chọn đá vững là Lời Chúa, là thánh ý Chúa, để dù thế giới có đổi thay, lòng người có bội bạc, ta vẫn đứng vững, vẫn thuộc về Chúa, và chắc chắn được vào Nước Trời như lời Người đã hứa.

Lm. Anmai, CSsR