6. Văn Hóa & Gia Đình

VĂN HÓA VÀ GIA ĐÌNH - TS DUYỆT - TỘI ÁC XÃ HỘI

  •  
    DM Tran
    Tue, Jun 7 at 7:40 PM
     
     

    TỘI ÁC XÃ HỘI VÀ ẢNH HƯỞNG GIÁO DỤC GIA ĐÌNH

     

    Trần Mỹ Duyệt

     

    Những cuộc bắn giết hoặc đe dọa các trường học như vậy đang dấy lên sự giận dữ, kết án, và bất mãn với chính quyền. Đạo luật cho phép dùng súng, hoặc cấm dùng súng lại trở nên ồn ào trên chính trường Hoa Kỳ. Bên ủng hộ, bên chống đối. Tiếp theo là hàng loạt những biện pháp được đưa ra bàn thảo. Nhưng một điều mà xem như mọi người đều cố tình tránh né, hoặc không muốn phân tích và nhìn nhận sự thật, đó là ảnh hưởng giáo dục gia đình, ảnh hưởng giáo dục luân lý và đạo đức đối với giới trẻ.

     

    SÚNG ĐẠN VÀ GIỚI TRẺ

     

    Trong trường hợp người mù từ lúc mới sinh, người ta muốn vặn hỏi Chúa Giêsu, đại khái, sự mù lòa ấy gây ra bởi ai: Tội hắn, hay tội cha mẹ hắn? (x.Gioan 9:2). Trước tình trạng trẻ em mang súng vào trường và gây nên những thảm họa, nhiều câu hỏi cũng đã được nêu lên: “Tại thị thường buôn bán súng đạn, tại luật lệ lỏng lẻo về súng đạn, hay tại thiếu giáo dục gia đình, thiếu giáo dục đạo đức xã hội?”

     

    Nhưng dù là tại bất cứ lý do gì, thống kê năm 2019 cho biết mức độ tội ác nghiêm trọng liên quan đến súng đạn ở lứa tuổi từ 12 - 17 là 6 trên 1.000 em. Tổng cộng có tới 146.000 vụ theo con số thống kê. Con số này không khác nhau nhiều so với năm 2018. [1]

     

    Những hành động bạo lực và khủng bố như vậy đang gia tăng nhanh chóng ở Hoa Kỳ. Đặc biệt là ở những người trẻ tuổi, khiến tỷ lệ tự tử của thanh thiếu niên gia tăng căn cứ vào những tường trình của FBI. Và khi những xu hướng này tiếp tục, bạo lực có khả năng bùng phát và sẽ tiếp tục tăng trên cùng một quỹ đạo. Cũng theo The National Runaway Safeline tường trình, có khoảng 1,6 và 2,8 triệu thanh thiếu niên bỏ nhà đi hoang mỗi năm riêng tại Hoa Kỳ.[2]

     

    QỦY NHẬP HAY KHỦNG HOẢNG TÂM LÝ  

     

    Đối với những hành động man rợ và thiếu nhân tính như những trường hợp xảy ra tại trường tiểu học Robb, nhiều người cho rằng thủ phạm ít nhiều phải có những triệu chứng tâm thần hoặc qủy nhập. Nhận xét này không phải là không có cơ sở. Trong bài viết “Exorcist Diary #192: Was the Uvalde Shooter Possessed?” (Nhật ký trừ tà số 192: Sát thủ ở Uvalde có bị qủy ám hay không?), Đức Ông Stephen Rossetti, linh mục thuộc giáo phận Syracuse, phó giáo sư nghiên cứu tại Đại học Công Giáo Hoa Kỳ, và cũng là người đã tích cực tham gia vào mục vụ trừ tà trong 13 năm qua đã có những nhận xét theo mô hình do FBI thiết lập cho “Những Sát Thủ”, theo đó Ramos có những dấu hiệu của tâm lý bất ổn như cô độc, thiếu tự tin, khủng hoảng nội tâm, và những bất hạnh về tuổi trẻ.  

     

    Là một thanh niên sống cô độc, không bạn bè, tránh né những giao tiếp xã hội. Ramos còn là người thiếu tự tin vì bị ngọng và nói lắp, bị dồn nén do bạn bè ức hiếp và quay trở lại bắt nạt những bạn bè khác, mặc cảm về khả năng học vấn. Tuổi trẻ của Ramos còn là một thời gian bất ổn và bất hạnh, cha mẹ bỏ nhau, và ít khi trực tiếp gặp gỡ với cha mình. 

     

    Do những ảnh hưởng tâm lý ấy, theo Đức Ông Rossetti, đã dẫn tới những nung nấu trong tâm hồn, và thúc đẩy Ramos có những hành động bạo lực, giết người. Mặc dù không thể đổ lỗi mọi hành động xấu xa cho ma quỷ, người ta cũng cảm nhận được dấu chân của chúng trong vụ việc này và nơi hung thủ. Đây là sự giải tỏa có màu sắc tâm bệnh và mang hình ảnh của qủy ám do động lực “não quỷ.”    


    Rất có thể Ramos đã bị ma quỷ “ám ảnh”. Satan đã có tác dụng mạnh mẽ trong tâm trí của thanh niên này, và lấp đầy với những ý nghĩ xấu xa. Do đó, khi Ramos thực hiện hành vi giết người, anh ta có thể đã bị qủy nhập. [3]


    ẢNH HƯỞNG GIA ĐÌNH

     

    “Bé không vin cả gẫy cành”. Câu tục ngữ này của người Việt Nam đã diễn tả đầy đủ ý nghĩa mang tính giáo dục.  

     

    Nhiều cha mẹ, phụ huynh đã tỏ ra lo lắng, than thở, và bất mãn với những hiện tượng xã hội như hiện nay. Họ cho rằng những điều xấu xa ấy đã ảnh hưởng, thu hút, và làm hư con cái họ. Nhưng khi nói đến giáo dục, dành thời giờ cho con, và nhất là tình trạng sống trong gia đình, họ thường tỏ ra ít quan tâm.

     

    Đối với việc giáo dục, họ cho rằng gửi con đến trường lo, đến các trung tâm dạy kèm là đủ. Về thời gian thì họ viện dẫn quá bận bịu và không có nhiều giờ với con. Còn về không khí gia đình, theo họ quan niệm con cái sống với cha hay với mẹ miễn được ăn học, lớn lên không thua kém bạn bè là đủ. Nhưng đó không phải là giáo dục, không phải là tình thương, là khung trời tuổi trẻ mà các em tìm kiếm.  

     

    Mặc dù ảnh hưởng ly dị không phải là một tình cảm nghiêm trọng, nhưng ly dị cũng có thể ảnh hưởng đến thể lý, tâm lý và cả việc học vấn của con cái. Bỏ nhà đi hoang, trở thành nạn nhân của những tội phạm xã hội là điều khó tránh nếu đứa trẻ lớn lên trong một gia đình hôn nhân đổ vỡ, thiếu thốn tình thương, cũng như không được giáo dục đầy đủ về đạo đức. Kinh nghiệm khải dẫn các em vị thành niên càng làm tôi thâm tín hơn rằng tội ác xã hội có liên quan trực tiếp đến ảnh hưởng giáo dục của gia đình.

     

    “Trồng ớt thì ăn ớt. Trồng cam thì ăn cam”. Đây là lời than thở và cũng là lời hối hận của một phụ huynh khi nói về con bà!

     

     

     

    ____________

     

    Tài liệu tham khảo:

     

    1.

    https://www.childstats.gov › americaschildren › beh5

    Youth Perpetrators of Serious Violent Crimes - Childstats.gov

     

    2.

    https://www.ojp.gov › archives › ojp-blogs › invisible-fac..

    The Invisible Faces of Runaway and Homeless Youth

     

     

    3. Catholic ExorcismExorcist Diary #192: Was the Uvalde Shooter Possessed?

     

     

     

     

VĂN HÓA VÀ GIA ĐÌNH - GIÚP CON TRONG TUỔI TRẺ

  •  
    Chi Tran CHUYỂN
     
     
     
     


    ĐỂ GIÚP CON CÁI TRONG ĐỘ TUỔI THANH THIẾU NIÊN

     

    Điều quan trọng là trẻ phải được giúp để biết chuyển hóa ý muốn đòi được đáp ứng ngay lập tức thành sự kiên nhẫn. 

     

    Ai trong chúng ta cũng cảm thấy rằng, những tiến bộ về khoa học kỹ thuật số hiện nay kéo theo nhiều thay đổi về môi trường sống, nét văn hoá và ảnh hưởng rất nhiều đến việc hình thành tính cách của người trẻ. Tuy nhiên, trong việc nuôi dạy con cái, vẫn có những yếu tố, hay nói cách khác, có những nguyên tắc cơ bản mà bậc cha mẹ cần ghi nhớ để có thể giúp con cái thích nghi và trưởng thành trong xã hội hiện đại.

     

    Sau đây là một vài điểm cụ thể và hữu hiệu có thể hỗ trợ cha mẹ trong việc giáo dục con cái ở độ tuổi thanh thiếu niên:

    1. Cha mẹ là cha mẹ - chứ không phải bạn đồng trang lứa

    Ngày nay, nhiều người thích nhấn mạnh đến việc cha mẹ cần gần gũi và thân thiết với con cái giống như là những người bạn. Do đó mối tương quan giữa cha mẹ với con cái trở thành mối tương quan bạn bè ngày càng trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng. Thật ra, vấn đề quan trọng là phải xây dựng một mối tương quan trong đó cha mẹ yêu thương, thấu hiểu, tôn trọng và gần gũi với con cái, nhưng trẻ em cũng cần phải nhìn nhận ranh giới cần phải có: Cha mẹ là cha mẹ - chứ cha mẹ không phải bạn đồng trang lứa. Khi có ranh giới rõ ràng như thế, việc trẻ kính trọng cha mẹ và việc cha mẹ dạy dỗ, hướng dẫn con cái

     

    2. Trẻ cần làm việc để có được những gì chúng muốn

    Một điều rất rõ là, sống trong một xã hội tiêu thụ, trẻ dễ dàng bị cuốn hút để đòi mua thứ này thứ khác mà chúng thật sự không cần tới. Nên việc cha mẹ dễ dàng chiều theo ý trẻ, và luôn mua cho chúng, dù chỉ là một món quà nhỏ mỗi khi đi chợ, là điều không thực sự cần thiết, thậm chí còn phản tác dụng.

     

    Điều quan trọng là trẻ phải được giúp để biết chuyển hóa ý muốn đòi được đáp ứng ngay lập tức thành sự kiên nhẫn. Ví dụ, nếu trẻ muốn có một chiếc xe đạp mới thì chúng cần được chỉ cho biết là phải tiết kiệm những khoản tiền tiêu vặt, hoặc đôi khi là tiền được thưởng mỗi khi chúng làm việc nhà, khi chúng đạt kết quả tốt ở trường... Một khi trẻ bắt đầu nhận ra phần thưởng của công sức, nỗ lực mà mình đạt được thì trẻ sẽ ý thức hơn về việc mua món đồ chúng muốn, đồng thời cũng có được cảm giác thực sự về thành tích và sự hoàn thành chúng đạt được.

     

    3. Biết cách chuyển sự mong đợi của trẻ sang lòng biết ơn

    Chúng ta cần giúp cho trẻ hiểu rằng sự mong đợi của chúng phải thực tế. Mặc dù, trẻ có thể mong đợi có được điểm cao nếu chúng học tập chăm chỉ. Nhưng điều quan trọng là phải phát triển lòng biết ơn ngay từ rất sớm. Mỗi khi chúng nhận được bất kỳ thứ gì đó từ cha mẹ, dù chỉ là cây kem khi đi chơi, thì đó không phải là điều đương nhiên, nên nếu có nhận được một cây kem, chúng sẽ phải cảm thấy biết ơn.

     

    Trong thực tế, điều này lại không dễ thực hiện, bởi vì không ít bậc cha mẹ thường bị rơi vào cái bẫy của sự nhẹ dạ cả tin đó là cho con cái thứ chúng muốn chỉ để mình có một chút yên ả và tĩnh lặng. Đúng ra, vào những lúc như thế, chúng ta cần mạnh mẽ hơn, kiên quyết hơn để không lùi bước trước những mong muốn và sự vòi vĩnh của trẻ. Làm được như vậy, chắc chắn không phải chỉ chúng ta mà ngay cả con cái chúng ta sẽ đạt được những mục đích lớn và tốt đẹp hơn.

     

    4. Cách cư xử của trẻMột điều cũng rất dễ thấy là, nhiều người thường than phiền về sự thiếu tác phong của trẻ em ngày nay. Dù thế, cũng chẳng thể phủ nhận là vẫn có rất nhiều thanh thiếu niên thật tuyệt vời, và vẫn những người trẻ có cách cư xử hoàn hảo, luôn sẵn sàng, nhiệt tâm để giúp đỡ người khác.Mặc dù chúng ta không còn đòi hỏi trẻ phải bỏ mũ, cúi đầu, khoanh tay khi chào người khác, nhất là với người lớn hơn… nhưng chúng ta vẫn cần khuyến khích con cái nhường bước, nhường ghế cho người cần đến, ví dụ như người lớn tuổi, người khuyết tật, phụ nữ mang thai chẳng hạn. Cách cư xử nhã nhặn cần phải được bắt đầu ngay ở trong gia đình, vì vậy hãy làm gương bằng cách nói cảm ơn khi trẻ giúp chúng ta điều gì đó, và cũng cần nói một cách lịch sự khi đưa ra yêu cầu, hoặc sai bảo trẻ.

     

    5. Trẻ được phép mắc lỗi

    Nói chung, nhờ có internet, với sự truy cập thông tin phong phú, nhiều thứ trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn bao giờ hết, nhưng không phải vì thế mà trẻ tránh được những sai phạm. Vì vậy, nếu con cái mắc lỗi, chúng ta hãy dành thời gian để nói cho chúng biết về những sai lỗi ấy. Chúng đã học được gì từ sai lầm? Làm thế nào để tránh tái phạm? Hãy cho phép trẻ có quan điểm riêng để rút kinh nghiệm, và từ đó, sẽ tự tin và cẩn trọng hơn.

     

    6. Trẻ cần có được cảm giác an toàn

    Gia đình phải là nơi trú ẩn an toàn và bình yên. Hơn bất cứ điều gì, cảm giác an toàn xuất phát từ việc trẻ biết mình được tôn trọng; biết mình có thể mắc sai lầm; biết mình có thể chia sẻ những thành công, thất bại; biết mình luôn được nâng đỡ, và yêu thương vô điều kiện. Những cảm thức này không chỉ giúp hình thành những đức tính tốt mà còn giúp trẻ vươn rất xa.

     

    7. Trẻ cần có những gương sáng về đức tin

    Trong một môi trường sống, với nhiều hoàn cảnh khác nhau, cảm thức về tôn giáo nhiều khi bị mờ nhạt, nên đôi khi rất khó để người trẻ dám tuyên xưng đức tin và sống niềm tin của mình cách công khai. Chúng ta cần khích lệ trẻ nhận ra rằng, trong Giáo hội vẫn luôn có hàng ngàn, hàng vạn những con người, ở mọi độ tuổi, mọi hoàn cảnh đã sống một cuộc đời rất nhân bản, tốt lành, thánh thiện. Và thực, Giáo hội có rất nhiều vị thánh rất tuyệt vời, trở thành những mẫu mực cho trẻ trong việc sống đức tin, đức hạnh và ý nghĩa ngay trong cuộc sống đời thường

     

    .Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
    Dòng Đa Minh Thánh Tâm
    Chuyển ngữ từ
    aleteia.org (03. 5. 2022)

    Cerith Gardiner

     
     

VĂN HÓA VÀ GIA ĐÌNH - HUỲNH QUỐC BÌNH

  •  
    Binh Huynh on
    Thưa quý vị và các bạn,

    Cao điểm của Ngày Lễ Mẹ đã qua, nhưng những câu chuyện liên quan đến mẹ và con người ta có thể nhắc đến mỗi ngày. Trong tinh thần đó, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu bài giảng luận 30 phút
     
     

    Đề tài: Mẹ và Con
    Giảng luận: Huỳnh Quốc Bình


    Nếu được, xin quý vị vui lòng chuyển bài giảng này cho nhiều người khác, đặc biệt là cho những ai còn mẹ. Xin đa tạ!

    Những bài giảng hằng tuần của chương trình, "Đời Sống An Bình" phát thanh trên làn sóng của Đài Tiếng Nước Tôi Atlanta, GA đã được lưu trữ tại đây:

    Trân trọng,

    Huỳnh Quốc Bình

    E-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
     
     
     
     
     
     
     
     
     

VĂN HÓA VÀ GIA ĐÌNH - TRẦN MỸ DUYỆT

  •  
    DM Tran
    Wed, May 25 at 7:50 AM
     
     

    SỰ SỐNG CON NGƯỜI BẮT ĐẦU KHI NÀO?

    Trần Mỹ Duyệt

     

     

    Chọn phá thai (pro choice) hay chọn phò sự sống (pro life). Ủng hộ phá thai hay ủng hộ sự sống các thai nhi, mỗi bên đều có những lập luận để biện minh cho quyết định và chọn lựa của mình.

     

    Những người chủ trương phá thai cho rằng họ có quyền làm như vậy, vì đó là quyền tự do chọn lựa: my body, my choice. Ngược lại, những người chống phá thai thì coi đó như những chọn lựa chết người, giết chết một bào thai, một mạng sống. Những bào thai cũng có quyền sống, có quyền được làm người, mặc dù không có tiếng nói để tự biện minh cho chính mình. Nhưng “khi nào một sự sống bắt đầu?”

     

    Thomas Aquinas:

     

    Con người một tạo vật đặc biệt, “nhân linh ư vạn vật”, được Thượng Đế tạo dựng bao gồm cả hồn lẫn xác. Nhưng “Khi nào một sự sống bắt đầu?” Đây là chủ đề đã được Nữ Tu Renée Mirkes, Giám Đốc Center for NaProEthics, một phân khoa đạo đức học của Học Viện Thánh Phaolô VI, Omaha, NE trình bày trên The Catholic THING, ngày 18 tháng Năm, 2022, qua tựa đề  Aquinas on When Human Life Begins.  [1]

     

    Đối với những người phò sự sống thì phá thai là loại bỏ một mạng sống. Nhưng sự sống bắt đầu từ lúc nào? Sáu tháng? Sáu tuần? Hoặc sớm hơn? Từ trứng vừa thụ thai. Thời gian bắt đầu sự sống cũng là lý do mà những người ủng hộ phá thai dùng để bênh vực cho quyết định của họ. Tại Hoa Kỳ hiện nay trong những tiếng nói ấy, đặc biệt có tiếng nói của tổng thống Joe Biden, mặc dù trước đó khi còn là một thượng nghị sỹ, chính ông đã đòi thu hồi án lệnh ‘Roe chống Wade’ ồn ào nhất. Ngoài ra, ông cũng còn là một tổng thống Công Giáo!

     

    Theo nữ tu tiến sỹ Mirkes, để có câu trả lời này, chúng ta cần tìm hiểu sâu hơn về quan niệm, ý kiến của các vị tiến sỹ bậc thầy như thánh Thomas Aquinas, thánh Augustine, và ngay cả Aristotle bởi vì căn bản của sự sống không chỉ được công nhận dưới cái nhìn vật chất, mà còn phải được nhìn nhận bằng cái nhìn siêu hình, cái nhìn luân lý và đạo đức. Như vậy làm thế nào những nhà khoa bảng theo trường phái Thomas có thể hòa hợp với giáo huấn của Giáo Hội Công Giáo về phá thai?

     

    Một mặt, Thomas Aquinas ở thế kỷ thứ 13 dựa trên khoa sinh vật học của Aristotle và Trung Cổ đã cho rằng khoảng 40 ngày cho con trai, và 80 ngày cho con gái là thời gian tương xứng để linh hồn với những quyền năng tinh thần phức tạp có thể nhập vào bào thai sau khi thụ thai (delayed hominization). Theo ngài, ở ngay giây phút thụ tinh “vật chất” (matter) của việc mang thai không tương xứng với khuôn mẫu thực thể (the “substantial form”) của linh hồn. Và dựa trên lý luận của Aristotle khi cho rằng chỉ khi phôi thai đạt đến mức độ hình thành cao hơn mới hoàn chỉnh hình hài con người (organization by a human form) với linh hồn có khả năng suy nghĩ, Thomas Aquinas đã kết luận “Thiên Chúa không hiệp nhất thân xác và linh hồn cho đến khi phôi thai phát triển (God did not unite the body and soul until later in embryonic development.)

     

    Ngược lại với trường phái Plato và Pythagoras cho rằng thân xác là cái “mồ” (tomb) hoặc “nhà tù” (prison) của linh hồn, và rằng linh hồn được trút vào trong thân xác là ngoại lai đối với nó, Aristotle coi linh hồn như một mô thức tự nhiên (natural form) của thân xác. Linh hồn không chỉ là một cái gì đặc biệt, hợp nhất và cộng tác của thân xác con người, nó cũng không bao giờ chống lại, hoặc không có liên quan với thân xác.    

     

    Mặt khác, dưới khám phá mới mẻ về phôi thai học của thế kỷ 21 – thì phôi thai con người là một sinh vật được thành hình ngay lập tức từ sự phân bào của tế bào đơn thuần đầu tiên. Trái tim của nó bắt đầu đập khoảng 21  ngày sau khi thụ tinh. Hoặc 5 tuần lễ sau khi người phụ nữ tắt kinh. [2]

     

    Tóm lại, mặc dù lý thuyết Aristotle /Thomas xây dựng trên khoa sinh vật học không chính xác, nhưng cũng nêu lên được sự thật, đó là có sự xuất hiện của linh hồn. Và điều xảy ra tức thời dựa trên DNA lúc thụ thai, đưa đến kết luận: “Sinh mạng hoặc ‘vật chất’ của một phôi thai được hình thành bởi trứng của người phụ nữ và tinh trùng của người đàn ông. Phôi thai (embryo) là con người bởi vì thân xác của nó là con người.” Nó không phải là một mớ những tế bào hỗn mang trong bụng người phụ nữ mà những người cánh tả cực đoan, những người chủ trương phá thai muốn bỏ là bỏ. 

     

    Augustine (354-430)

     

    Trước Thomas Aquinas rất lâu, Augustine qua một số tác phẩm chính của mình cũng đã đề cập đến phôi thai học (embryology), bao gồm Enchridion, On Marriage and Concupiscence, Against Julian, The City of God, the various Dialogues, and Confessions. Augustine cũng xây dựng lý thuyết của mình trên tư tưởng của Aristotle, mặc dù không phân tích sâu hơn một cách chính xác việc xảy ra này, cũng như việc một phôi thai được nhìn nhận như một con người bé nhỏ giá trị ngay từ lúc thụ thai. Tuy nhiên, những tài liệu của Augustine cho thấy ngài đã vật lộn với tư tưởng về giây phút đón nhận linh hồn (ensoulment). Dù linh hồn nhập vào thân xác lúc nào, nhưng với ngài, phá thai là một trọng tội. [3]

     

    Phá thai là giết thai nhi

     

    Sáu tháng? Sáu tuần? Hoặc sớm hơn? Thời gian đó thai nhi đã có sự sống chưa. Và sự sống con người bắt đầu từ lúc nào? Ai biết rõ? Nếu biết thì sao vì đây là “my body! my choice!” – Thân thể của tôi. Chọn lựa của tôi. Đó là lý do mà những người ủng hộ phá thai và chọn lựa phá thai cho là đúng.

     

    Nhưng như Augustine, Thomas Aquinas, và Aristotle thì vấn đề không nằm ở chỗ là khi nào một phôi thai trở thành một bào thai, cũng như phá thai lúc nào là hợp pháp, là được phép. Con người phải được cấu tạo từ giây phút đầu tiên trong bụng mẹ. Cái gọi là một vật thể sống, một phôi thai ấy đã là “người”, đã có “sự sống” ngay từ giây phút đầu tiên giữa sự gặp gỡ của trứng và tinh trùng.

     

    Thomas Aquinas có thể không đúng dưới cái nhìn của khoa học ngày nay, nhưng đã đúng khi cho rằng “Phôi thai con người là một sinh linh được thành hình ngay lập tức từ một tế bào đơn thuần…” Vì thế dưới cái nhìn về luân lý trước đó, Augustine đã cho rằng phá thai là một trọng tội.

     

    Tóm lại, đây là một trận chiến giữa thiện và ác, giữa tốt và xấu, giữa cứu người và giết người. Phá thai rõ ràng là một tội ác nghiêm trọng cần được chấm dứt!  Nó không chỉ thuộc phạm vi cá nhân của người mẹ, mà còn ảnh hưởng đến những mạng sống vô tội!..

     

     

    (Mời ghé thăm trang MÁI ẤM NAZARETH. www.giadinhnazareth.org để tham khảo thêm những bài vở khác.)

     

    _______

     

    Tài liệu tham khảo

     

    1. Renée Mirkes. Aquinas on When Human Life Begins.

    The Catholic THING. Wenesday, May 18, 2022

     

    2. Heart development - Wikipedia

    https://en.wikipedia.org › wiki › Heart_development

     

    3. Katherine Brind'Amour.

    St. Augustine (354-430) | The Embryo Project Encyclopedia

    https://embryo.asu.edu › pages › st-augustine-354-430

     

     

     

     

     

VĂN HÓA VÀ GIA ĐÌNH - 100 CÂU ĐỐ VUI VIỆT SỬ

  •  
    Kim Vu

    100 câu Đố Vui Việt Sử

    Vietsciences-  Đào Hữu Dương-Nguyễn Xuân Vinh        

     

     

     

     

     

     

    Sử Việt Nam ... (Đố để học ) bởi hai vị học giả lão thành : Đào Hữu Dương và Nguyễn Xuân Vinh
     
    Tôi gửi bài nầy tiếp theo  Lịch Sử VN (có tranh ảnh và cả 2 phần Anh Ngữ & Việt Ngữ gồm gần 20 chương)  
    do nữ nghệ sĩ Linh Sơn chuyển tới.

     

    “Đố Vui Việt Sử” là một tập thơ lục bát gồm có một trăm câu đố về lịch sử và văn học sử Việt Nam đề ra bởi luật sư Đào Hữu Dương và hai trăm câu thơ trả lời của giáo sư Nguyễn Xuân Vinh.
     
    Dụng ý của hai tác giả là dùng một thể thơ thật nhẹ nhàng và hấp dẫn để nhắc nhở các thanh thiếu niên ôn lại những trang sử Việt Nam và nuôi dưỡng tinh thần nhớ nước, thương nòi ở nơi đất khách. Tập thơ in ra lần đầu ở San Diego, vào năm 1985, đã được gửi tặng các trường dậy Việt ngữ. Cuốn sách này cũng được Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang ở San Jose, CA in lại để làm tài liệu dậy tiếng Việt.
     
    Chúng tôi in lại ở đây như là một tài liệu giáo dục quý giá cho thế hệ trẻ

    ******************************************************
     
    Câu hỏi của Đào Hữu Dương
     
    1. Vua nào mặt sắt đen sì?
    2. Vua nào trong buổi hàn vi ở chùa?
    3. Tướng nào bẻ gậy phò vua?
    4. Tướng nào dùng bút đánh lừa Vương Thông?
    5. Ngựa ai phun lửa đầy đồng?
    6. Voi ai nhỏ lệ ở giòng Hóa Giang?
    7. Kiếm ai trả lại rùa vàng?
    8. Súng ai rền ở Vũ Quang thủa nào?
    9. Còn ai đổi mặc hoàng bào?
    10. Nữ lưu sánh với anh hào những ai?
    11. Nhà thơ lên đoạn đầu đài?
    12. Tướng Tàu chui ống chạy dài Bắc phương?
    13. Tướng Nam chẳng thiết phong vương?
    14. Rắc lông ngỗng, thiếp nghe chàng hại cha?
    15. Anh hùng đại thắng Đống Đa?
    16. Đông du khởi xướng bôn ba những ngày?
    17. Lũy Thầy ai đắp, ai xây?
    18. Hồng-Sơn Liệp-Hộ, triều Tây ẩn mình?
    19. Vua Bà lừng lẫy uy danh?
    20. Ấu nhi tập trận, cỏ tranh làm cờ?
    21. Vua nào nguyên-súy hội thơ?
    22. Hùng-Vương quốc-tổ đền thờ ở đâu?
    23. Đại vương bẻ gẫy sừng trâu?
    24. Rừng Lam khởi nghĩa áo nâu anh hùng?
    25. Hại dân bán nước tên Cung?
    26. Đục chìm thuyền địch dưới sông Bạch-Đằng?
    27. Lý triều nổi tiếng cao tăng?
    28. Bình-Ngô ai soạn bản văn lưu truyền?
    29. Mười ba liệt sĩ thành Yên?
    30. Bỏ quan treo ấn tu tiên thủa nào?
    31. Ai sinh trăm trứng đồng bào?
    32. Bình-Khôi chức hiệu được trao cho người?
    33. Tây-Sơn có nữ tướng tài?
    34. Cần-vương chống Pháp bị đầy xứ xa?
    35. Tổ ngành hát bội nước ta?
    36.. Khúc ngâm Chinh-Phụ ai là tác nhân?
    37. Vua nào sát hại công thần?
    38. Nhà văn viết truyện Tố-Tâm trữ tình?
    39. Thái-Nguyên chống Pháp dấy binh?
    40. Hà-Ninh tổng đốc vị thành vong thân?
    41. Vua nào mở nghiệp nhà Trần?
    42. Nêu gương hiếu tử diễn âm lưu truyền?
    43. Công lao văn học Nguyễn-Thuyên?
    44. Lừng danh duyên hải Dinh-Điền là ai?
    45. Nhà thơ sông Vị, biệt tài?
    46. Vua nào chống Pháp bị đầy đảo xa?
    47. Ngày nào kỷ niệm Đống Đa?
    48. Biên thùy tiễn biệt lời cha dặn dò?
    49. Mê-Linh xây dựng cơ đồ?
    50. Bến Hàm-Tử bắt quân thù xâm lăng?
    51. Húy danh Hoàng-Đế Gia-Long?
    52. Tướng nào hương khói Lăng-Ông thủa giờ?
    53. Rồng thiêng kết nghĩa Âu-Cơ?
    54.. Thánh Trần nay có bàn thờ ở đâu?
    55. Đời nào có chức Lạc-Hầu?
    56. Tướng Châu-Văn-Tiếp, ở đâu bỏ mình?
    57. Danh nho thường gọi Trạng Trình?
    58. Cha con cùng quyết hy sinh với thành?
    59. Đầm Dạ-Trạch nức uy danh?
    60. Sớ dâng chém nịnh không thành, từ quan?
    61. Công thần vì rắn thác oan?
    62. Ai mời bô lão dự bàn chiến chinh?
    63. Vua nào dòng dõi Đế-Minh?
    64.. Vĩnh-Long thất thủ, liều mình tiết trung?
    65. Ngày nào trẩy hội Đền Hùng?
    66. Ngày nào sông Hát, nhị Trưng trẫm mình?
    67. Núi nào ngự trị Sơn-Tinh?
    68. Sông nào ghép lại bút danh thi hào?
    69. Gốc nguồn hai chữ đồng bào?
    70. Bôn ba tổ chức phong trào Đông du?
    71. Hùm Thiêng trấn đóng chiến khu?
    72. Vua nào thành lập Hội Thơ Tao-Đàn?
    73. Dẹp Thanh giữ vững giang san?
    74. Thiết triều nằm lả khiến tàn nghiệp Lê?
    75. Hóa-Giang giữ trọn lời thề?
    76. Mười năm kháng chiến chẳng nề gian lao?
    77. Móng rùa thần tặng vua nào?
    78. Bình Chiêm, Dẹp Tống, Lý trào nổi danh?
    79. Dâng vua sách lược “Trị-Bình”?
    80. Trạng nguyên tướng xấu ví mình hoa sen?
    81. Người Tàu dựng đất Hà-Tiên?
    82. Họ Lương chống Pháp, Thái-Nguyên bỏ mình?
    83. Quy-Nhơn thất thủ, quyên sinh?
    84. Lê Triều sử ký soạn thành họ Ngô?
    85. Công thần mà bị quật mồ?
    86. “Vân-Tiên” tác giả lòa mù là ai?
    87. Đại-Từ nổi tiếng tú tài?
    88. Đem nghề in sách miệt mài dạy dân?
    89. Dâng vua cải cách điều trần?
    90. Sánh duyên công chúa Ngọc-Hân, vua nào?
    91. Thi nhân nổi loạn họ Cao?
    92. Xây thành đắp lũy, họ Đào là ai?
    93. Họ Phan lãnh ấn khâm sai?
    94. Phòng khuya vọng tiếng thuyền chài tương tư?
    95. Đông y lừng tiếng danh sư?
    96. Lời thề diệt địch trên bờ Hóa-Giang?
    97. Vân-Đồn ai thắng danh vang?
    98. Am mây ẩn dật chẳng màng lợi danh?
    99. Mùa xuân nào phá quân Thanh?
    100. Bao giờ trở lại thanh bình Việt Nam?

     


     



     

    Giải đáp của GS Nguyễn Xuân Vinh

     

     

    1. Vua nào mặt sắt đen sì ?
    Tướng Mai-Hắc-Đế, sử ghi chống Đường
    .


    2. Quét chùa mà tướng đế-vương,
    Lý-Công, tên Uẩn, xuất đường lên ngôi.


    3. Phò vua, chống giặc cõi ngoài,
    Đức Trần-Hưng-Đạo dẹp suôi hận lòng.


    4. Bút thần đâu sợ Vương-Thông,
    Thù cha, Nguyễn-Trãi có công dựng triều.


    5. Gậy thần, ngựa sắt cao siêu,
    Thiên-Vương Phù-Đổng một chiều thét vang.


    6. Voi lầy, nhỏ lệ Hóa-Giang,
    Đại-Vương Hưng-Đạo quyết đường dẹp Nguyên.


    7. Kiếm thần, lập quốc, báo đền,
    Vua  trả lại rùa thiêng trên hồ.


    8. Vũ-Quang, chống Pháp lập đô,
    Súng do Cao-Thắng, phất cờ cụ Phan.


    9. Lê-Lai đổi mặc áo vàng,
    Để vua Lê-Lợi thoát vòng gian lao.


    10. Triệu, Trưng kể lại biết bao
    Nữ nhi sánh với anh hào kém chi


    11. Ngang tàng cung, kiếm, cầm, thi,
    Ông Cao-Bá-Quát sá gì phân thây!


    12. Thoát-Hoan, Vạn-Kiếp sa lầy,
    Ống đồng chui rúc, từ đây kéo về.


    13. Nước Nam, làm quỷ ai thề ?
    Tướng Trần-Bình-Trọng chẳng nề Bắc-Vương.


    14. Lông ngan làm chước dẫn đường,
    Mỵ-Châu, Trọng-Thủy còn vương hận lòng.


    15. Đống-Đa thây giặc điệp-trùng,
    Quang-Trung Nguyễn-Huệ anh hùng phương Nam.


    16. Họ Phan có cụ  Sào-Nam,
    Bôn ba khởi xướng, luận bàn Đông-Du.


    17. Nguyễn-Vương giữ vững cơ đồ,
    Lũy xây Trường-Dục, Duy-Từ có công.


    18. Nguyễn-Du tạm lánh sơn trung,
    Truyện Kiều thi phẩm, anh hùng nổi danh.


    19. Triệu-Bà Lệ-Hải Tài-Trinh,
    Ngàn năm dân Việt tôn vinh, phụng thờ.


    20. Mục đồng tập trận ấu thơ,
    Tiên-Hoàng Bộ-Lĩnh phất cờ bông lau.


    21. Thánh-Tôn, nguyên súy, công hầu,
    Tao-Đàn lập hội, lựa câu họa vần.


    22. Đền Hùng, hương khói phong vân,
    Lâm-Thao là chốn nhân dân hướng chầu.


    23. Phùng-Hưng bẻ gẫy sừng trâu,
    Tôn thờ Bố-Cái, sức đâu hơn người.


    24. Lam-Sơn áo vải, lòng trời,
    Vua  khởi nghĩa, muôn đời ghi công.


    25. Họ Hồ chính Nguyễn-Sinh-Cung,
    Liên-Sô dâng nước, khốn cùng nhân dân.


    26. Yết-Kiêu, Dã-Tượng sả thân,
    Đục chìm thuyền địch, mấy lần Đằng-Giang.


    27. Lý-Triều Vạn-Hạnh cao tăng,
    Cùng Từ-Đạo-Hạnh tiếng vang pháp thiền.


    28. Bình-Ngô Đại-Cáo sách tuyên,
    Văn tài  Nguyễn-Trãi lưu truyền mai sau.


    29. Thành Yên, liệt sĩ rơi đầu,
    Vang danh Thái-Học, lưu sầu Quốc-Dân.


    30. Tiên-Du, treo ấn từ quan,
    Giáng-Hương, Từ-Thức theo nàng lên tiên.


    31. Âu cơ, trăm trứng nở truyền,
    Ngàn năm Hồng Lạc, con Tiên, cháu Rồng.


    32. Bình-Khôi, chức hiệu Nguyên-Nhung,
    Lệnh Bà Trưng Nhị được phong tướng tài.


    33. Tây-Sơn lẫm liệt thần oai,
    Quần thoa ai sánh tướng Bùi-Thị-Xuân.


    34. Cần-Vương vì nước gian truân,
    Vua Hàm-Nghi trải tấm thân lưu đầy.


    35. Lập ngành Hát Bộ từ đây,
    Tổ-sư Đào-Tấn, bậc thầy xướng ca.


    36. Đoàn thư, Chinh-Phụ dịch ra,
    Trần-Côn trước tác khúc ca ngậm ngùi.


    37. Gia-Long từ độ lên ngôi,
    Công thần giết hại, nhiều người thác oan.


    38. Tố-Tâm, tác giả Song-An,
    Chữ Hoàng-Ngọc-Phách, lời than tự tình.


    39. Thái-Nguyên chống Pháp, dấy binh,
    Lưu danh Đội Cấn, gây tình quốc gia.


    40. Pháp quân tiến đánh thành Hà.
    Tuẫn trung, Hoàng-Diệu, Chính-Ca một thời.


    41. Chiêu-Hoàng nhà Lý truyền ngôi
    Cho chồng Trần-Cảnh nối đời làm vua.


    42. Diễn âm gương hiếu ngày xưa,
    Ghi công Văn-Phức, vốn thừa  gia.


    43. Hán văn chuyển tiếng nước nhà.
    Thơ Nôm, Đường luật chính là Nguyễn-Thuyên.


    44. Kim-Sơn, Tiền-Hải, dinh điền,
    Uy danh Công-Trứ, tiếng truyền đời sau.


    45. Tú Xương, sông Vị, không giầu,
    Tiếng thơ cao ngạo, ai rầu mặc ai.


    46. Duy-Tân vì nước rời ngai,
    Thực dân uy hiếp đưa ngài đảo xa.


    47. Mồng Năm kỷ niệm Đống-Đa,
    Tháng Giêng chiến thắng, hùng ca Ngọc-Hồi.


    48. Tiễn cha, Nguyễn-Trãi nhớ lời
    Phi-Khanh còn vẳng núi đồi Nam-Quan.


    49. Bà Trưng khôi phục giang san,
    Mê-Linh khởi nghĩa, dẹp tan quân thù.


    50. Danh Trần-Quang-Khải ngàn thu,
    Chương-Dương cướp giáo, bắt tù Hàm-Quan.


    51. Nguyễn-Triều, khởi sự gian nan,
    Bôn ba Phúc-Ánh, Bắc Nam hợp lòng.


    52. Tả-Quân, thờ phụng Lăng-Ông,
    Tướng Lê-Văn-Duyệt có công phá thành.


    53. Âu-Cơ, tiên nữ giáng trần,
    Hợp duyên cùng Lạc-Long-Quân giống Rồng.


    54. Đức Trần-Hưng-Đạo phá Mông,
    Đền thờ Kiếp-Bạc, tôn sùng khói hương.


    55. Ngàn năm thời đại Hùng-Vương,
    Lạc-Hầu, Lạc-Tướng, chức thường gọi quan.


    56. Tướng Châu-Văn-Tiếp thân tàn,
    Vĩnh-Long, Mang-Thít đầu hàng Tây-Sơn !


    57. Trạng Trình phong tước Quốc-Công,
    Bỉnh-Khiêm họ Nguyễn, vốn dòng Cổ-Am.


    58. Hùm thiêng sớm đã về âm,
    Tri-Phương cùng với Nguyễn-Lâm giữ thành.


    59. Chống Lương, Dạ-Trạch uy danh,
    Triệu-Vương, Quang-Phục hiển vinh một thời.


    60. Chu hiền xin chém bẩy người,
    Vua nghe kẻ nịnh, ông rời chức quan.


    61. Vì tay Thị Lộ thác oan,
    Công thần Nguyễn-Trãi gia toàn chu di.


    62. Diên-Hồng quyết chiến còn ghi,
    Đời Trần bô lão kém gì tráng sinh.


    63. Tổ Hùng tên hiệu Đế Minh,
    Dương-Vương Lộc-Tục, con mình phong vua.


    64. Vĩnh-Long chống Pháp đành thua,
    Ông Phan-Thanh-Giản, ơn vua tuẫn người.


    65. Dù ai buôn bán ngược xuôi,
    Đền Hùng trẩy hội mồng Mười tháng Ba,


    66. Hàng năm kỷ niệm Hai Bà,
    Tháng Hai, mồng Sáu trầm hà Hát-Giang.


    67. Tản-Viên che phủ mây vàng,
    Sơn-Tinh chuyện cũ đưa nàng lên cao.


    68. Tản-Đà, bút hiệu thi hào,
    Núi sông hai chữ ghép vào thành tên.


    69. Cùng trong một bọc Rồng Tiên,
    Trứng trăm con nở, nối truyền đời ta.


    70. Đông-Du cách mạng sơn hà,
    Bội Châu lừng lẫy tiếng nhà họ Phan.


    71. Hùm thiêng Yên-Thế họ Hoàng,
    Nổi danh Hoa-Thám giữ vùng chiến khu.


    72. Đời  bình trị thiên thu,
    Thánh-Tôn mới lập hội thơ Tao-Đàn.


    73. Thăng-Long giữ vững giang san,
    Quang-Trung Nguyễn-Huệ đánh tàn quân Thanh.


    74. Ngọa triều, tửu sắc liệt mình,
    Uổng cho Long-Đĩnh tan tành nghiệp ê.


    75. Hóa-Giang giữ trọn lời thề,
    Thánh Trần không thắng không về tới sông.


    76. Mười năm kháng chiến thành công,
    Ơn vua Lê-Lợi, non sông phục hồi.


    77. Kim-Quy chuyện móng ngàn đời,
    An-Dương-Vương được Rùa trời ban giao.


    78. Bình Chiêm, dẹp Tống, Lý hào,
    Câu thơ Thường-Kiệt: Nam trào, Nam cư.


    79. Đời Lê, Lương đống tâm tư,
    Đắc Bằng, quốc sách dâng thư trị bình.


    80. Trạng nguyên họ Mạc thấp mình,
    Đĩnh Chi thảo phú ví tình hoa sen.


    81. Hà-Tiên Nam Việt cuối miền,
    Nhờ tay Mạc-Cửu dựng nên mật trù.


    82. Thái-Nguyên chống Pháp, giặc thù,
    Ông Lương-Ngọc-Quyến thiên thu tuyệt mình.


    83. Quy-Nhơn, Võ-Tánh quyên sinh,
    Đài cao đốt lửa, chiếm thành Tây-Sơn.


    84. Sĩ-Liên, Sử-Ký Đại-Toàn,Triều Lê soạn thảo, danh thần họ Ngô.


    85. Nguyễn phò, gây dựng cơ đồ,
    Tướng Lê-Văn-Duyệt, quật mồ thảm thay.


    86. Vân-Tiên, tác giả ai hay ?
    Cụ đồ Đình-Chiểu, xưa nay mù lòa.


    87. Đại-Từ, cách mạng sơn hà,
    Hải-Thần, cụ Nguyễn bôn ba nước ngoài.


    88. Thám-Hoa Nhữ-Học, thiên tài,
    Học nghề in sách miệt mài dạy dân.


    89. Tâu vua, Trường-Tộ điều trần,
    Tiếc thay Tự-Đức canh tân không màng.


    90. Ngọc-Hân tài sắc vẹn toàn,
    Quang-Trung Nguyễn-Huệ điện vàng sánh duyên.


    91. Văn tài  Bá-Quát vô tiền,
    Quốc-Oai treo ấn, cự thiên, kháng đình.


    92. Lũy-Thầy, Đồng-Hới, Quảng-Bình,
    Duy-Từ nổi tiếng xây thành, khai sơn.


    93. Khâm sai Bắc Việt chiêu dân,
    Cụ Phan-Kế-Toại, văn thần vua phong.


    94. Trương-Chi hát vọng khuê phòng,
    Mỵ-Nương nghe tiếng, đem lòng tương tư.


    95. Đông-Y Hải-Thượng danh sư,
    Dương-An Toàn-Trạch, đề thư dụng truyền.


    96. Trận này không phá giặc Nguyên,
    Không về sông Hóa, lời nguyền Đạo-Vương.


    97. Vân-Đồn thắng địch tuyệt lương,
    Quân Nguyên nản chí, công dường Khánh-Dư.


    98. Bạch-Vân về ngụ, tâm tư,
    Thi văn, lý đoán, ẩn cư Trạng Trình.


    99. Quang-Trung thần tốc phát binh,
    Mùa xuân Kỷ-Dậu chiếm thành Thăng-Long.


    100. Lời ca con cháu Tiên Rồng :
    Cộng nô tiêu diệt, non sông thanh bình.

     

     

     

                    http://vietsciences.free.fr 

     
     

    Vietsciences

     

     
     
     

    Virus-free. www.avast.com